राज्यले गर्भावस्थाको परीक्षण प्रोत्साहित भत्ताको समेत व्यवस्था गरेको छ । दुर्गमका गर्भवतीले चाहेर पनि गर्भावस्थाको परीक्षण गर्न पाएका छैनन् । चेपुवा गाविसकी सामाजिक परिचालक आङचिप्पा भोटेले पनि गर्भावस्थाको जाँच गर्न नपाएको गुनासो पोखिन् । घरभन्दा ५० मिटर टाढा रहेको स्वास्थ्यचौकीमा प्रसूति सेवा नभएकाले पाँच दिन पैदल हिँडेर खाँदबारी जानुपर्ने बाध्यता भएको उनले बताइन् । उनीजस्तै यस क्षेत्रका ५० भन्दा बढी गर्भवतीले आफ्नो गर्भको अवस्था परीक्षण गर्न पाएका छैनन् । जाँचको अभावमा निर्दोष आमा र बच्चाको मृत्यु हुने गरेको सामाजिक परिचालक आङचिप्पाले बताइन् ।
दुर्गम मानिने भोटखोलाका किमाथांका, पावाखोला र चेपुवा गाविसमा बर्थिङ सेन्टर स्थापना गरिएको छैन । बर्थिङ सेन्टरको अभावले यहाँका ५० भन्दा बढी आमाले गर्भावस्थाको जाँच गर्न पाउँदैनन् । केहीले अकालमै ज्यान गुमाउनु परेको छ । पहुँच हुनेहरू सुविधा सम्पन्न स्थानमा जाने गर्छन् भने गरिब आमाहरूले स्वास्थ्य जाँचसँगै नियमित स्वास्थ्य र गर्भ जाँच गर्न नपाएको चेपुवाका गाविस सचिव तारिणी घिमिरेले बताए ।
गर्भवतीलाई प्रसूति सेवाका लागि कहिलेकाहीँ सदरमुकाम खाँदबारी लेजाँदालैजाँदै बाटोमा नै मृत्यु हुने किमाथांकाका सामाजिक परिचालक कामी नावाले बताए । किमाथांकाका दुई दर्जन गर्भवतीले चाहेर पनि स्वास्थ्य परीक्षण गर्न नपाएँदा मुत्यु भएको उनको भनाइ छ ।
भोटखोलावासीले प्रमुख जिल्ला अधिकारीसँग पटकपटक बर्थिङ सेन्टर स्थापनाका लागि माग गरे पनि बेवास्ता गरिएको स्थानीय तेन्छेवी शेर्पाले बताए । राज्यले दुर्गम गाउँका गर्भवतीलाई बेतास्ता गर्ने गरेको स्थानीयको गुनासो छ ।
राज्यले ४, ८ र ९ महिनामा गर्भवतीले स्वास्थ्य परीक्षण गर्नुपर्ने व्यवस्था गरेको छ । आमा सुरक्षा कार्याक्रमअन्तर्गत स्वास्थ्य संस्थाले नियमित गर्भ जाँच गराएबापत एक हजार नौ सय प्रोत्साहन भत्ता पाउने र स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी गराए एक हजार पाँच सय रुपैयाँ प्रोत्साहन भत्ता दिँदै आएको छ ।
किमाथांका स्वास्थ्य संस्थामा दुई महिनाअघि अनमी करारमा पठाइएको छ, त्यो पनि स्किल बर्थ एटेन्डेन्ट तालिम लिइएको छैन । गर्भवतीलाई सुत्केरी गराउँदा स्वास्थ्य संस्थामा बत्ती र भौतिक सामग्री अभावले सुत्केरी र बिरामीलाई समस्या हुने स्वास्थ्यचौकीका इन्चार्ज निमाछेदर शेर्पाले बताए ।
चेपुवा स्वास्थ्यचौकी प्रमुख नोर्चे भोटेले चार सय ४६ परिवार रहेको गाविसमा गर्भवती आमाको संख्या बढी आउने गरेको र परीक्षण प्रविधि र भौतिक संरचनाको समस्या भएको बताए । अनमी इन्द्रकुमारी भोटे र एक अनमी करारमा राखेर काम गर्दै आए पनि दक्ष कर्मचारी अभावले समस्या भोग्नु परेको भोटेले बताए ।
९० दिनको स्किल बर्थ एटेन्डेन्ट तालिम लिएका अनमीको व्यवस्था गरेर सेवा बिस्तार गरेका स्वास्थ्य संस्था पनि प्रभावकारी रूपमा सञ्चालन हुन नसकेको माङ्तेवाका गंगाबहादुर राईले बताए । जिल्ला अस्पताल खाँदबारी, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र ताम्कु र चैनपुर, स्वास्थ्यचौकी ३६, सामुदायिक स्वास्थ्य इकाई केन्द्र ७ वटा गरी जम्मा ४६ वटा स्वास्थ्य संस्था छन् ।
जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका आमा सुरक्षा कार्यक्रम शाखा प्रमुख भवनी तिम्सिनाले २८ स्वास्थ्य संस्थामा प्रसूति सेवा बिस्तार गरी सकिएको बताइन् । दुर्गमका स्वास्थ्य संस्थामा पनि प्रसूति सेवा बिस्तारको तयारीमा रहेको उनले बताइन ।
- अन्नपुर्ण पोस्ट बाट
Post a Comment